خمیر بنزوئیل پروکساید (BPO Paste) یا خمیر هاردنر چیست؟

خمیر بنزوئیل پروکساید که در صنعت با نام هاردنر نیز شناخته می‌شود، یک ماده‌ شیمیایی پُراُکسیدی و آغازگر پلیمریزاسیون (Initiator) در سامانه‌های رزینی، به‌ویژه رزین‌های پلی‌استر غیراشباع (UP Resin) است. این ماده معمولاً به صورت پودر سفید یا خمیر ۳۰٪ تا ۵۰٪ در روغن یا فتالات تثبیت می‌شود تا پایداری بیشتر و خطر کمتر برای حمل و کارکرد داشته باشد.

ماهیت و ساختار شیمیایی

نام شیمیایی: Benzoyl Peroxide

فرمول مولکولی: C₁₄H₁₀O₄

گروه عاملی: پراُکسیدها (–O–O–)

حالت فیزیکی: جامد کریستالی یا خمیر پایدار

نقطه تجزیه: حدود °80–100 سانتی‌گراد (عضو گروه مواد حساس به گرما و ضربه)

بنزوئیل پروکساید به دلیل وجود پیوند ناپایدار پراُکسید هنگام حرارت یا تماس با شتاب‌دهنده (Accelerator) تجزیه شده و رادیکال آزاد تولید می‌کند؛ همین ویژگی آن را به یک آغازگر مؤثر برای سخت‌شدن رزین تبدیل می‌کند.

کاربردهای صنعتی خمیر هاردنر ایساتیس

صنعت کامپوزیت

سخت‌کننده اصلی رزین پلی‌استر در تولید:

• قطعات فایبرگلاس (FRP)
• مخازن و وان‌ها
• قطعات خودرو (سپر، داشبورد)
• قالب‌سازی و ابزارسازی کامپوزیتی

صنعت سنگ‌های مصنوعی و مرمر گرانیتی

• برای پخت رزین‌های پلی‌استر در سنگ‌های مصنوعی (Solid Surface)
• افزایش سرعت ژل‌تایم و سختی نهایی

پوشش‌ها و چسب‌ها

آغازگر پلیمریزاسیون در پوشش‌های حرارتی یا اشباع‌کننده‌های صنعتی

مصارف پزشکی و آرایشی (با فرمول متفاوت و غلظت‌های پایین‌تر)

ضدجوش‌های پوستی (معمولاً ۲.۵٪ تا ۱۰٪)

توجه: نوع دارویی آن از نظر خلوص و پایه حامل کاملاً متفاوت از نوع صنعتی است.

ویژگی‌های فنی خمیر BPO

مزایای خمیر هاردنر Isatis

• پایداری خوب در حالت خمیر
• قدرت آغازگری بالا برای سخت‌کردن رزین
• کنترل نسبی زمان ژل‌شدن (Gel Time)
• سازگاری با اکثر سیستم‌های پلی‌استری

معایب خمیر هاردنر Isatis

• حساسیت به گرما و ضربه
• امکان ایجاد سوختگی پوستی
• نیاز به نگهداری و حمل‌ونقل ایمن
• واکنش‌پذیری بالا با شتاب‌دهنده‌ها (خصوصاً کبالت)

نحوه عملکرد در رزین‌های پلی‌استر

در رزین پلی‌استر غیراشباع، فرآیند سخت‌شدن از طریق پلیمریزاسیون رادیکالی انجام می‌شود. بنزوئیل پروکساید در حضور شتاب‌دهنده کبالت (Cobalt Accelerator) تجزیه می‌شود و رادیکال‌های آزاد تولید می‌کند. این رادیکال‌ها پیوندهای دوگانه موجود در رزین را شکسته و موجب اتصال زنجیره‌ای و تشکیل شبکه سه‌بعدی پلیمری می‌شوند.

نکات بسیار مهم ایمنی (HSE)

رعایت این اصول برای کار با بنزوئیل پروکساید ضروری است.

خطر اشتعال و خودتجزیه‌ای

BPO یک ماده اکسیدکننده قوی است. هرگز با شتاب‌دهنده کبالت، فلزات سنگین، اسیدهای قوی یا بازهای قوی تماس مستقیم نداشته باشد.

نگهداری مناسب

دمای نگهداری: ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد

محیط سرد، خشک و دور از نور

استفاده از ظروف اصلی با تهویه مناسب

تماس پوستی و چشمی

تماس مستقیم می‌تواند موجب:

• تحریک پوستی
• قرمزی
• سوختگی شیمیایی
• تحریک چشم

استفاده از دستکش نیتریل، عینک ایمنی و  لباس کار ضروری است.

جلوگیری از شوک و ضربه

از کوبیدن ظرف، مالش شدید یا سوراخ‌کردن آن جلوگیری شود.

موارد عدم سازگاری

• کبالت اکتوات (Cobalt Octoate) – تماس مستقیم بسیار خطرناک
• قلیاها و اسیدهای قوی
• مواد قابل‌احتراق
• فلزات سنگین
• منابع گرمایی یا جرقه