معرفی اسید پراکساید و ماهیت شیمیایی

MEKP یک ترکیب آلی است که به گروه پراکسیدهای آلی تعلق دارد. این ماده به صورت مایع بی‌رنگ تا کمی زرد و با بوی مشخص و تند است. MEKP به دلیل داشتن پیوند اکسیژن-اکسیژن (O–O) بسیار ناپایدار است و به راحتی می‌تواند تجزیه و واکنش‌های اکسیداسیونی ایجاد کند.

فرمول شیمیایی تقریبی آن[C_6H_{12}O_4] و ساختار مولکولی آن شامل گروه‌های پرواکسی (-O-O-) متصل به اسکلت آلی است که منجر به ویژگی‌های انفجاری و اکسیدکننده‌ی قوی آن می‌شود.

ویژگی‌های اسید پراکساید MEKP و خواص فیزیکی

• حالت فیزیکی: مایع روغنی شفاف تا زرد روشن

• چگالی: حدود 1.1–1.2 g/cm³

• نقطه اشتعال: بسیار پایین، قابل اشتعال شدید

• قابلیت حل شدن: در برخی حلال‌های آلی مانند MEK (Methyl Ethyl Ketone) حل می‌شود

• ناپایداری: حساس به حرارت، ضربه، نور و سطوح فلزی

کاربردها

MEKP به‌طور گسترده در صنایع مختلف استفاده می‌شود، از جمله:

رزین‌های پلی‌استر و فایبرگلاس

به عنوان عامل سخت‌کننده (catalyst or initiator) در رزین‌های غیر اشباع پلی‌استر برای ایجاد واکنش پلیمریزاسیون استفاده می‌شود.

صنایع چسب و پوشش

برای سخت کردن چسب‌ها و پوشش‌های پایه رزینی کاربرد دارد.

صنایع شیمیایی و تولید پلاستیک

در تولید پلاستیک‌های قالب‌گیری شده و قطعات صنعتی به‌عنوان آغازگر پلیمریزاسیون استفاده می‌شود.

خطرات و ایمنی

MEKP یک ماده بسیار خطرناک و واکنش‌پذیر است:

• قابل اشتعال و انفجاری: حتی در دماهای پایین و با تماس با مواد قابل اشتعال
• تحریک‌کننده قوی: تماس با پوست و چشم می‌تواند سوختگی و تحریک شدید ایجاد کند.
• سمی: استنشاق بخار آن می‌تواند باعث مشکلات تنفسی شود.
• حساسیت‌زا: تماس طولانی‌مدت با پوست می‌تواند واکنش آلرژیک ایجاد کند.

اقدامات ایمنی

• استفاده از دستکش، عینک و لباس محافظ مقاوم به مواد شیمیایی
• نگهداری در ظروف مقاوم و دور از حرارت و منابع شعله
• ذخیره‌سازی در محیط خشک و خنک، به دور از نور مستقیم و فلزات

نحوه عملکرد در پلیمریزاسیون

MEKP با تجزیه حرارتی یا کاتالیزورهای فلزی، رادیکال‌های آزاد تولید می‌کند که باعث پلیمریزاسیون رزین‌های غیر اشباع پلی‌استر می‌شوند. این واکنش باعث سفت شدن و سخت شدن رزین در قالب می‌شود. سرعت واکنش بستگی به دما و میزان MEKP دارد.

جمع بندی

MEKP یک پراکسید آلی مایع است که به عنوان آغازگر پلیمریزاسیون در صنایع رزین و فایبرگلاس استفاده می‌شود. این ماده بسیار خطرناک است و نیاز به رعایت نکات ایمنی بسیار دقیق دارد. با وجود کاربرد گسترده، ناپایداری و سمیت آن باعث می‌شود که تنها توسط افراد آموزش‌دیده و در محیط کنترل‌شده استفاده شود.